Op een frisse februari-ochtend midden jaren ’50 vertrekt een verhuiswagen uit Amsterdam. Naast de chauffeur zit een man op sloffen, zijn schoenen zorgvuldig ingepakt. Zijn vrouw is op weg naar de trein met drie nerveuze, maar nieuwsgierige meisjes in haar kielzog. Het avontuur brengt hen van Amsterdam naar de binnenstad van Arnhem. De woning boven Boekhandel van Beek wordt hun thuis, de weilanden langs de Westlandgracht vervagen tot herinnering.
Wie nu langs het pand in de Jansstraat loopt, reist als vanzelf terug in de tijd. Eén blik op de ramen op de eerste verdieping en je wordt opgenomen door de herinneringen die nog altijd in de gestippelde vitrage hangen. Een tijd waarin zonder blikken of blozen een meter boek besteld werd om de pronkkast te vullen. Een tijd waarin Anton Pieck zijn boeken signeerde, vergezeld door een piepjonge Martine Bijl. Een tijd waarin lezen voor meisjes niet zo nodig werd geacht; handwerken was beter tijdverdrijf. Een tijd waarin uitgever Geert van Oorschot vloekte en mopperde, maar hier na een opmerking van mijn oma toch maar mee ophield.
Want ja, het waren mijn grootouders die deze reis ondernamen. Boeken maakten altijd een groot onderdeel van hun leven uit. Als medewerkers bij Uitgeverij Meulenhoff, als boekhandelaar, als opvoeder, als lezer. De liefde voor lezen, die als vanzelfsprekend in hun hartslag verankerd zat, heeft zich inmiddels over drie volgende generaties uitgespreid. Logisch eigenlijk; lezen biedt een mens zoveel! Niet alleen een grotere woordenschat, meer kennis over de wereld en alles wat daarop leeft en beweegt. Ook wegdromen, genieten, vergelijken, spiegelen, lachen, verbazen, verkneukelen, griezelen, grinniken, huilen, wegsmelten, verliefd worden, schrikken, fantaseren, groeien: het kan allemaal met een boek op schoot. Uren achter elkaar, de bronnen zijn onuitputtelijk, voor ieder is er wel een genre of vorm te vinden.
Door mijn eigen leesleven heen heb ik inmiddels heel wat kilometers papier verslonden. Van lievelingshobby, via studie en werk naar zelfontwikkeling; in alle aspecten van mijn leven heeft lezen een plek.
Maar ook schrijven zit mij in het bloed. In de nalatenschap van mijn grootouders en zelfs van mijn overgrootouders, bevinden zich gedichten, brieven, liedteksten, jubileumopstellen en zelfs hele manuscripten. Sommige nuchter en vooral feitelijk, andere teksten meeslepender, poëtisch en verhalend. De een lukt het ook daadwerkelijk zijn schrijfsels in boekvorm het levenslicht te laten zien, bij de ander blijft het werk klein, maar daarmee niet minder belangrijk.
Want schrijven doe je in de eerste plaats voor jezelf. Om ruimte te geven aan al die ideeën en luchtkastelen die in je hoofd over elkaar buitelen. Om te vangen wat er aan creativiteit, aan zinsneden, aan inzicht in je opkomt. Om vorm te geven aan je gevoelens, je emoties een plek te geven, te ontdekken wat jouw waarheid en koers is. Of zoals Stephen King het zegt:
Writing isn’t about making money, getting famous, getting dates, getting laid, or making friends. In the end, it’s about enriching the lives of those who will read your work, and enriching your own life, as well. It’s about getting up, getting well, and getting over. Getting happy, okay? Getting happy.
Ik schrijf elke dag. Dat kan van alles zijn, van een volledige blog, tot een enkele zin of slechts een woord gekrabbeld op een krant. Lang heb ik mezelf tegengehouden in het schrijven vanuit de overtuiging dat het wel iets goeds moest zijn wat daar op papier terecht kwam. En als het niet direct een heel verhaal was, dan moest het minstens mooi, van een bepaald niveau of heel origineel zijn. Wat een obstakels kun je als mens toch voor jezelf neerleggen.
Volgens Gerard Reve is schrijven heel eenvoudig: Je moet alles afhakken wat er niet bijhoort. Schrijven begint met één woord. Schrijf het op, laat het en wees nieuwsgierig!
Ode
Geïnspireerd door kleine nijn
krijgt elk woord de kans
om op te gaan in 't ritme
van een tedere cadans
Gedragen door het metrum
gaan ze mee met elke stroom
soms hard, ruw en onstuimig
dan weer kalm en lekker loom
Op de eindbestemming spoelen
slechts die lettergrepen aan
die over hoop, geloof en liefde
en compassie gaan
Toverspin 